Kinderopvang kost geld!

Dit artikel verscheen op 19 mei jl. in het Financieele Dagblad  op opiniepagina  onder Zakenkabinet

Zeker 115.000 vrouwen gingen door de verruimde kinderopvangtoeslag extra aan het werk en toch wil het kabinet in 2009 snijden in de toeslag. Onterecht krijgen gastouderbureaus de zwartepiet toegespeeld. Ouders dreigen de dupe te worden van een staatssecretaris die niet kan rekenen en niet het lef heeft meer geld te vragen aan haar eigen PvdA-minister. Ondernemers in de kinderopvang zien hun inkomsten verdampen en kunnen straks naar hun investeringen fluiten.

En dat terwijl onderzoek van het CBS bevestigt dat het beleid om kinderopvang goedkoper te maken om meer vrouwen naar een grotere deeltijdbaan te krijgen succesvol is geweest! Zo meldt het CBS op 22 april dat het aandeel moeders met een baan van 20-27 uur per week en van 28-34 uur per week in 2007 met circa 2 procentpunt is toegenomen.

De invoering van de Wet kinderopvang begon in 2005 niet succesvol. Aan het eind van zijn ambtsperiode zag toenmalig minister De Geus in, dat de wet zijn doel had gemist. Het lukte niet meer vrouwen aan het werk te krijgen. De regeling was dermate ineffectief dat er twee jaar lang een budgetoverschot was van meer dan € 100 mln.
De Geus stelde een onderzoek in. En wat bleek? Het stelsel was hopeloos ingewikkeld, werkgevers betaalden niet uit eigen beweging mee en vooral hoger opgeleiden hadden nauwelijks financieel voordeel van de regeling. Er moest worden ingegrepen. De maatregelen die De Geus nam waren simpel en doeltreffend. De werkgeversbijdrage werd verplicht geïnd door een verhoging van de premies, de inkomensgrens voor de toeslag werd opgetrokken naar € 130.000 en de toeslag werd via de Belastingdienst direct op de rekening van de ouders gestort. De maatregelen hebben in 2007 eindelijk effect. Geholpen door een sterke groei van de economie gaan heel veel moeders aan de slag en maken daarbij massaal gebruik van de kinderopvangtoeslag.

Trouw citeert op 28 april de met stomheid geslagen staatssecretaris Sharon Dijksma. In een spoeddebat legt ze aan de kamer uit waarom het budget met ruim € 400 mln wordt overschreden: ‘Tot en met 2006 steeg het aantal kindplaatsen jaarlijks met ongeveer 10%, maar vorig jaar was dit opeens 35%’.

De budgetoverschrijding wordt vooral toegeschreven aan ‘malafide’ gastouderbureau’s. Zij zouden duizenden euro’s opstrijken zonder er ook maar iets voor te doen. Maar is dat ook zo? Door marktwerking zijn de tarieven voor plaatsingskosten sinds 2005 dramatisch gedaald. Betaalde een gezin met 2 kinderen in 2004 nog € 3000 per jaar, nu lukt dit al voor € 600 per jaar. Overigens zijn deze tarieven nog steeds niet vrijgesteld van btw, anders dan de tarieven van het kinderdagverblijf. De € 9 mln die zo terugvloeit in de staatskas, daar hoor je de staatsecretaris niet over.

Daarbij zijn de kwaliteiteisen die aan gastouderopvang worden gesteld elk jaar aanzienlijk verzwaard waardoor de kosten enorm zijn opgelopen en de marges sterk zijn teruggelopen. Anno 2008 verricht een gastouderbureau twee huisbezoeken per jaar, maakt risicoinventarisaties en actieplannen, toetst pedagogische vaardigheden, vraagt een Verklaring Omtrent het Gedrag, heeft een oudercommissie, een ongevallen- en kindermishandelingprotocol, houdt een klachtendossier bij, regelt vervangende oppas bij ziekte, bemiddelt bij conflicten en biedt klanten veelal een online urenregistratie systeem, waarmee en passant fraude kan worden voorkomen.
De huidige regeling doet precies wat destijds werd beoogd, meer vrouwen aan werk helpen. Daar staan belastinginkomsten en economische groei tegenover. De huidige krappe arbeidsmarkt schreeuwt om hoogopgeleiden. Kinderopvang kost geld, we hebben het eindelijk door. Hoogopgeleiden thuis laten zitten kost alleen nog veel meer.

 

Linda Woudstra beheert in het Zakenkabinet de portefeuille arbeidsmarkt. Zij is directeur van Regeltante bv en Yellow & Blue Consultancy bv, bureau voor innovatie en veranderingsmanagement.

 

Lees hier een recent artikel in het NRC over de voorjaarsnota: