Door: Linda Woudstra

Gratis Kinderopvang?

Columns / 1 september 2006 / Linda Woudstra

Het lijkt een verkiezingsstunt van bijna alle politieke partijen, gratis kinderopvang!

Dat de huidige financiële vergoedingen ontoereikend zijn, is al jaren bekend en kort geleden gaf minister de Geus in een interview met het Financieel Dagblad ook toe, dat de invoering van de wet kinderopvang voor veel problemen heeft gezorgd.

Waarom dan nu het idee om de kinderopvang gratis te maken? Zouden alle gezinnen die nu al gebruik maken van betaalde opvang, deze gratis aangeboden krijgen dan betekent dit een extra uitgave voor het rijk van ca. 6 miljard euro bovenop de 4 miljard euro die het nu al kost. Dan is er nog geen rekening gehouden met de toenemende vraag naar kinderopvang, wanneer iedereen daar gratis gebruik van kan maken! Misschien is het verstandig daar ook alvast 2 miljard voor te reserveren?

Hoe het ook zij, helemaal gratis opvang is natuurlijk een farce. En als we verstandig zijn, moeten we dit ook niet echt willen. De belangrijkste reden is dat de capaciteit gewoon weg niet aanwezig is, om aan de snelle groei in vraag te voldoen. Het gevolg zou kunnen zijn dat er weer enorme wachtlijsten ontstaan en we uiteindelijk blij moeten zijn met een dode mus.

Een veel belangrijkere ontwikkeling waar Regeltante zich al jaren voor inspant, is het vrijgeven van de markt voor huispersoneel. Daar is nog een ongekende capaciteit aanwezig om al onze zorg, oppas en hulp vragen opgelost te krijgen. Bovendien schept elke vraag naar oppas of hulp een inkomen voor weer een moeder die nu geen kant op kan. Zou deze vorm van opvang dan ook niet gratis moeten zijn? Het antwoord is nee. Een bekende uitspraak is: There are no free lunches. Ook al lijkt iets zeer aantrekkelijk aan elke deal zit ook een keerzijde. Waar moeders en vaders al jaren om vragen zijn twee dingen: betaalbare opvang en kwalitatief goede opvang.

Door opvang gratis te maken, roepen we bijna automatisch een teruggang in kwaliteit over ons af! Dat is nu juist wat geen ouder wil! Als je even nadenkt over gratis komt het volgende doem scenario op ons af: de overheid zal niet anders kunnen dan gratis toch te voorzien van een prijskaartje. Want als we een volledig gediplomeerde Nanny met een uurloon van 20 euro per uur ook gratis willen maken, dan zijn we er met 12 miljard nog niet. Er zal dus een prijs plafond ontstaan. Mijn inschatting is dat dit zich zo rond de 4-5 euro per kind zal bewegen. Wil je als aanbieder aan deze door de overheid opgelegde norm voldoen en de klant gratis kinderopvang kunnen aanbieden, dan moet alles voor een appel en een ei worden gerealiseerd. Kinderopvang zoals we het kennen zal dan afgestemd worden op de minima, wil je als klant wat extra’s, wat meer service, dan past dit niet meer in het bedrijfsmodel van het kinderdagverblijf. Immers om de prijs laag te houden moeten zij massa gericht werken, daar zullen zij hun diensten meer nog dan nu het geval is op proberen af te stemmen.

Een betere oplossing is naar mijn idee als volgt: stel een vast bedrag per kind per uur vast dat de werkende ouder als tegemoetkoming in de kosten bij het rijk mag aanvragen. Stel ook een limiet aan het aantal uren dat het rijk wil mee vergoeden. Beperk de klant op geen enkele wijze hoe en waar hij deze opvang wil inkopen: bij een kinderdagverblijf, met opa en oma, de buurvrouw of een oppas aan huis. Maak de bijdrage los van het inkomen, iedereen die werkt en een kind heeft mag de bijdrage aanvragen. Maak het tegelijkertijd mogelijk dat iedereen die opvang kan en wil verlenen, dit ook legaal mag doen, naast welke vorm van uitkering dan ook. Stel wel kwaliteitseisen op voor de opvang waaraan of de instelling of de oppas moeten voldoen. Wat betreft de laatste zou je kunnen eisen dat iedereen die het beroep van oppas wil uitoefenen een VOG moet kunnen overleggen, een EHBO diploma moet hebben, afdoende verzekeringen hebben en een opvoedcursus moet hebben gevolgd en deze kennis jaarlijks moet opfrissen. In plaats van gratis zou het prettig zijn wanneer de overheid de opleidingsmogelijkheden voor deze professionele vorm van oppas zou ondersteunen.

Daarmee creëer je niet alleen direct heel veel betaalbare capaciteit, maar je bent ook bezig het kwaliteitsniveau van de kinderopvang te verbeteren. Voor de oppassen in kwestie zal dit ook een sterke verbetering in hun positie betekenen, in plaats dat zij in de schemerzone hun werk moeten doen, kunnen zij hun diensten vrij gaan aanbieden, maar zichzelf ook verder scholen en opleiden. In een economie die steeds meer kennis afhankelijk wordt lijkt mij dit geen slechte ontwikkeling.

Linda Woudstra

 
 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *